“Luk̆a İncili” Lazca Olarak Yayımlandı

“Luk̆a İncili” Lazca Olarak Yayımlandı

Bu makalemde sizlere geçtiğimiz günlerde Lazca olarak yayımlanan “Luk̆a İncili”nden kısaca bahsedeceğim.

            Laz, Megrel/ Margal, Svan/Şoni ve Kortu/ Gürcü Dilleri “Güney Kafkasya Dilleri”ndendir. Akraba Laz, Megrel, Svan ve Gürcülerin yaşadıkları coğrafya da tarih boyunca oyun kurucu büyük devletlerin ateş çemberleri içinde kaldı hep. Ancak bu akraba halklar hem varlıklarını ve hem de anadillerini günümüze kadar korumayı başardılar.

            Lazlar; günümüzde Türkiye ve Gürcistan sınırları içindeki Doğu Karadeniz ve Güney Batı Kafkasya coğrafyasının en eski ve yerli halklarındır. En yakından akrabaları Megreller'dir. Megreller Gürcüstan ve Abkhazya’da yaşar. Türkiye Lazları Müslüman, Gürcistan ve Abkhazya Megrelleri ise, Ortodoks Hıristiyan'dır.

            Lazca ve Megrelce iki yakın kardeş dil. 20. yüzyılın politik kurumsal yapılanmaları hem Türkiye ve hem de Sovyetler Birliği ve Gürcistan'da Lazca ve Megrelce’ye karşı oldukça acımazsız davrandı. Bu iki kardeş dilin kitaplı, okullu, yazılı edebiyatlı diller olmaları sürekli engellendi.

            21. yüzyılın politik kurumsal yapılanmaları, insanlığın binlerce yıldır süren özgürlük ve hak mücadelesi sonucu artık yerelliğe de önem vermek zorunda kalıyor. Bu anlamda da hem Lazca ve hem de kardeş dil Megrelce’nin kurumsallaşarak geleceğine taşınacağına artık kuşku yok.

            “Kitabı Mukaddes”in Çarlık Rusyası zamanında kardeş dillerden Gürcüce, Megrelce ve Svanca olarak yayımlandığını biliyorum. Süleyman Çelebi’nin asıl adı “Vesiletü’n-Necat”/ (“Kurtuluş Yolu”) olan ve bizim  “Mevlid” dediğimiz eserinin Lazca’ya Osmanlı Devleti’nin son yıllarında Osmanlı Alfabesi’yle tercüme edildiğini de duymuştum.  Günümüz Türkiye Lazları Müslüman olmalarına ve “Kuran-ı Kerim” henüz Lazca’ya tercüme edilmemiş olmasına rağmen, “Luk̆a İncili”nin Lazca’ya tercüme edildiğini ve İstanbul’da “Kitabı Mukaddes Şirketi” tarafından yayımlandığını da öğrendim; hemen edindim, okudum.

 

 

          

  “Luk̆a İncili”, yayınevi tarafından iki ayrı kitap olarak yayımlanmış; ilki tamamen Lazca ve “Luk̆a Lazuri” adını taşıyor, diğeri ise “Luk̆a-Türkçe” adıyla Lazca ve Türkçe bölümleriyle yayımlanmış. Kitabı Mukaddes Şirketi Yayınevi’nin internet sitesinde “Luk̆a Lazuri” ve “Luk̆a-Türkçe”ye ilişkin şu bilgilere yer veriliyor:

            Kitab-ı Mukaddes Şirketleri’nin birinci amacı Kutsal Kitap’ı dünyada konuşulan farklı dil ve lehçelere tercüme etmektir. 

            Türkiye’deki Kitabı Mukaddes Şirketi olarak Lazcanın Arhavi lehçesindeki bu çeviriyi tek dilli ve Türkçe ile birlikte çift dilli olarak okurlarımıza sunmaktan dolayı mutluluk duyuyoruz.”

            Lazca biliyorsanız veya Lazca öğrenmek istiyorsanız, zengin kelime hazinesini barındıran bu dinî metni mutlaka edinmelisiniz.  Kuran-ı Kerim’in de Lazca’ya hâkim ehil bir ekip tarafından tercüme edilip yayımlanması temennisiyle, bir sonraki makalemde buluşmak üzere sağlıcakla kalın.

(12 III 2020)

Ali İhsan Aksamaz

aksamaz@gmail.com

           

https://sonhaber.ch/luk%cc%86a-incili-lazca-olarak-yayimlandi/

http://circassiancenter.com/tr/luka-incili-lazca-olarak-yayimlandi/https://hyetert.org/2020/03/12/luk%CC%86a-incili-lazca-olarak-yayimlandi/?

fbclid=IwAR2FIICsk6zfaCwbbDXyIWGiFoslQ6AvT98APwfKstAVeti-KCF4VXe5mlI

https://haber.sat7turk.com/luk%cc%86a-incili-lazca-olarak-yayimlandi/

https://www.kitapyurdu.com/yazar/ali-ihsan-aksamaz/367.html