“Lazuri Nena açkva
umanceli var ren.”
(Goʒ̆otkvala: Andğaneri musafiri çkimi Orhan Bayramini
ren. 1996 ʒ̆anaşen doni eya dido k̆ai viçinop. Orhan
Bayramini, Marmara-semtişi Lazepe şeni dido beciti coxopeşen. Ginže
ʒ̆anapeşen doni k̆ult̆uruli noçalişepes maddur- manevuri
numxvacups. Emuşeniti xvala Lazepek var, eya semtişi
mteli uçamzoğuri k̆oçepekti emus qoropan. Ma eşo miçkin. Mteli k̆ult̆uruli
noçalişepes numxvacu. Eşo vart̆uk̆onna, Sima Lazuri Vakifi aʒ̆işakis va
skidasunt̆u. Eşo vart̆uk̆onna, jurnali/ dergi Sima va gamaxtasunt̆u.
Lok̆aluri burok̆rasi k̆ala k̆ap̆et̆i munasebet̆epeti kuğun do Lazuri gamantana-
gurapa şeni şur do guriten içalişu. Ma eşo miçkin. Orhan Bayramini ketumi do
stibineri k̆oçi ren emuşeniti muşi noçalişepe muşişen k̆arta k̆oçis ambai va
uğun. Ma, Orhan Bayramini k̆ala ar int̆erviu dop̆i. Muşi
biyografişen, muşi k̆ult̆uruli noçalişepeşen, Sima Lazuri Vakifişen, Jurnali
Simaşen do ağani p̆rojepe muşişen bğarğalit. 31 I 2021/ Ali İhsan Aksamazi)
+
Ali İhsan Aksamazi: Mu iqven, ipti ti-tkvanişen
molamişinit! Biyografi tkvanişen gevoç̆k̆at, iqveni? So do mundes dibadit?
Sonuri ret? Miepeşen, mi oğlepeşen ret? Namu nʒopulapes do mundes
igurit? Aʒ̆i so skidut? Mu dulya ikipt? Çileri reti? Berepe do
motape giqounani? Turkuli do Lazuri nenapeş gale çkva namu nenape giçkinan?
Orhan Bayramini: Xela do k̆arobaeten
do k̆ayi guriten geboç̆k̆at, cumalepe do dalepe çkimi! Ar şilya do nçxoroşi do
jureneç do juris Arkabişi kyoyi Sideris epçkindidoren. Nana çkimi Hayriye do
baba çkimis Rasimi ucoxumt̆es. Sumi bereşi en ç̆ut̆a ma biç̆i bavidoren.
İptineri umçane dalepe bozo t̆es. Ok̆itxus kyoyi çkimi Sideris
geboç̆k̆i do xuti ʒ̆anaşk̆ule ortamektebişa Xopas ok̆itxus kogeboç̆k̆i. Ok̆ule
sumi tutaşk̆ule Arkabis koyinʒ̆k̆u do bidi juri ʒ̆anaşk̆ule, masumani ʒ̆anas.
Emica çkimi Murğulis fabrik̆as mudiri t̆u do hek, yani muşis moskedinu do
mektebi heşo boçodini. Fuk̆araluğişi ndğalepes meşfelu dido t̆u. Haʒ̆ineri
steri var t̆u. Ok̆uleni ʒ̆anas Rizinis bina do oxori ok̆odu -
Emdginuşi Enst̆it̆us jur ʒ̆anas bik̆itxişi, t̆eknisyen-dip̆lomaten çkfa
emanç̆i. Dobiçili, oxoris nusa mint̆es. K̆uçuğayişi eçinçxoroşi ndğas duguni do
ok̆onç̆alaten, haʒ̆i namiyonun oxorca çkimi Siyadeti k̆ala dobiçili. Juri bozo
do arteği biç̆işen otxo mota miyonun. Didi bozo çkimis Gyulayi coxons. Emuk
oteli oktams. Ok̆uleni, Oktayi muhendisi yen, şirk̆et̆i oktams. Ek̆uleni,
Gyulini hem muxasebe ikoms hem vakifis içalişams, ma memişvels. 1967
ʒ̆anaşi pukurobas İzmitişa komopti. “Petkimi” yado ar fabrik̆a geyidget̆u. Hek
vit ʒ̆anas biçalişi. Ok̆uleti dulya çkimi gebdgi do xoloti biçalişam. Dodginu
munoren var miçkin. Haʒ̆i çkfa Maşukiyes, Kartepes pskidur. Motalepe do skirepe
arte boret. Haşo xela do k̆arobate Tangrik iris nuç̆aras. Heşo bixfaman. İpti
Lazuri, Nanaşi Nena, ok̆ule Turkuli dobigurit do nabip̆aramitare k̆onayi
İngilizuri miçkin. Arçkfa Turkuli birapas dido p̆orom do
bibir.
Ali İhsan Aksamazi: 1996 ʒ̆ana rt̆u, tkvan
Sapancas ar didi p̆iknik̆- ok̆oxtala doʒ̆opxeret̆it. Eya p̆iknik̆is
şilyapeten k̆oçi ak̆atu. Eşo kobžirit. Emuşeniki mati, ocaği do manebrape çkimi
k̆ala ek vort̆it. Ok̆uleni p̆eriodis Tkvan; xut k̆oçi; Orhan
Bayramini, Mecit Çakirusta, Munir Yilmaz Avci, İbrahim Piri do Sezai Bayboğa
muteşebbis heyet̆işi azepe iqvit. 26 Xrist̆ana 1996 ʒ̆anas rt̆u,
aşopetenti Sima Lazuri Vakifi resmen geidginu. Aya rt̆u ipti Turkiyes. İris aya
k̆aixeşa kuçkin. Nauçkinanpes aya k̆aixeşa kuçkinan. Muşeni Sima Lazuri Vakifi
geidginu? Namu noğira do mot̆ivasyoniten geidginu?
Orhan Bayramini:1996 ʒ̆anaşi
Sapancaşi ok̆oxtalas mtelli k̆oçepe çkuni gobinç̆elitdort̆un. Oçinoba şeni
naognu Lazepek liveri na doliʒonu komoxtu do bayyami steri
doloç̆ves. Hem oraşk̆ule, nagebdgit vakifi mtelli memleketis kignapu
do Lazepe dido ixeles. K̆itxeri do umçane Lazepek oç̆aru do oğarğalus hek̆o çkfa
unç̆ines. Haʒ̆i Lazurişi en k̆ayi naiğarğalen alboni şeni gemskfaneri oçalişoni
boret. Megrelişi başka, Atinaşi başka başka var iven. 1996 ʒ̆anaşen
handğaşakis namemişfels si do majura Lazepeşi dido razi
bore. Nağurespes Tangrik Cenneti mutepeşis ezdas: Meciti, Yilmazi,
M. Recai, İbrahimi, Sezai do Salimis raxmet̆i buncğonum. K̆ap̆ulas
namok̆omidgites do namok̆omidginanpe k̆ala geç̆k̆imobaşi steri xavesiten dido
ebomralat, heşo biçalişaten.
Ali İhsan Aksamazi: Ok̆ule vakifi
tkvanişen çxoro k̆oçik numxvacu do eşopeten “Sima
Masigortatelobaşi Xizmetepeşi LTD. Şirk̆et̆i geidginu. Aya şirk̆et̆i muşeni
geidginu? Namu noğiraten geidginu aya şirk̆et̆i?
Orhan Bayramini: “Sima Sigorta”ten
geç̆k̆alaten, ok̆ule Lazepeşi k̆oop̆eret̆ifi gedgimu biduşunt̆i.
İptinerik gza var eç̆opu, va maxeneski, k̆oop̆erat̆ifis geboç̆k̆at! Ziyani
komemaç̆areşi, gemk̆olit. Ar nena ren: “Si ağa, ma ağa, pucepes mik
unç̆valas?!”
Ali İhsan Aksamazi: 2000 ʒ̆anasti jurnali
Sima gamiçkvinu”. 2000 ʒ̆anaşen 2009 ʒ̆anaşakis gamiçkvinu. Vakifişi
coxoten, Orhan Bayramini, tkvan aya jurnalişi mance rt̆it. Munir
Yilmaz Avci, jurnalişi coğabinameçaps direkt̆ori rt̆u. Ali İhsan Aksamazi,
jurnalişi gamaçkvalaşi umçane rt̆u. Arʒ̆aşi M. Recai Ozguniti
jurnalişi k̆ult̆uruli umçane rtu. Namu noğira do mot̆ivasyoniten gamiçkvinu
jurnali Sima? Jurnali Sima gamiçkvinu Turkuli do Lazuri nenapeten.
Siyasuri gamaçkvala var t̆u, mara didoperonobaşi gagnapaten
kogamaxtu. Emuşeniti çkvadoçkva siyasuri fik̆irepeşen k̆oçepeşi
Turkuli varna Lazuri mak̆alepeti gamiçkvinu jurnalişi doloxe. Lazi
gamantanerepek mak̆alepe mutepeşiten, Lazi do Uçamzoğuri dulyaşk̆oçepekti ilan-
rek̆lamepe mutepeşiten jurnalis numxvaces. Jurnali dido tesironi rt̆u. Açkva va
gamulun. Andğaneri ndğas vakfis vebbut̆k̆a uğuni? Aya temapeşen muepe otkvalu
ginonan?
Orhan Bayramini: Jurnali Simas dido
k̆ai geboç̆k̆it. Xe do k̆uçxes Trangik menceli mekçanoren. Siti emeği dido
kogiğun. Dulyaşk̆oçepes do umçanepes dido moʒ̆ondes, abonepe ives,
mok̆omidgit̆es. Ma movişfaca do gencepek beki daha k̆ai yuntinanoren ma
biduşuni do mebuşkfi. Vakifis galeşen xolo mebuşvelt̆i. Ok̆ule var memiuces.
Mati golamiktes do mtelli koşobğes, p̆rest̆iji gundines. Raxmet̆li
Yilmazi dido nikaçu do xolo ma kebuç̆opi do dersiti kep̆ç̆opi. Haʒ̆işk̆ule siti
gamamç̆arubaten irixolo inst̆agrami do mailepeten bognapaten, ebomtinaten.
Ali İhsan Aksamazi: Tkvanti k̆aixeşa
giçkinan, Sarpişi Sinorişi Nek̆na 1937 ʒ̆anaşen 31 Xrist̆ana 1988 ʒ̆anaşakis,
eşo ptkvat na, aşo ptkvat na, jureneçdovit ʒ̆anas genk̆ileri
rt̆u. Ekoni Megrel-Lazepes akoni Lazepeşen ambai va uğut̆es, akoni
Lazepesti ekoni Megrel- Lazepeşen ambai va uğut̆es. Açkva ara mutepeşis endoli
va ren. Turkiye do Gurcistanişi devletepeti artikartişa açkva dost̆i
renan. Turkiyeşi Lazepe do Gurcistanişi Lazepe, Turkiye do Gurcistanişi aras
dost̆obaşi xinci renan. Ma aşo miçkin. Ekoni Megrel- Lazi berepe
şeni ar yaziş k̆amp̆işi p̆roje giğunani? Tkvan mu izmont?
Orhan Bayramini: P̆ap̆ulepe çkuni
naskidut̆es svalepeşi k̆oçepe k̆ala mati dido oçinobu minon. Çkuni k̆oçepes
goxtimu do para oxarcu var uçkinan, parati va uğunan. Mendiyonina, k̆ai
uʒ̆onan. Şuri oskedinaman. Mati dulya k̆ala goxtimuşi ora var mavu. Ek̆suği na
bikom, komiçkin, muç̆o p̆a?! Umçanepe ok̆obinç̆at do p̆rogramiten bğarğalat.
Ali İhsan Aksamazi: Turkiyeşi Abaza-
Apxazepes do Çerkesepes derneğepe mutepeşi federasyonepe kuğunan. Mara akoni
Lazepes derneğepe mutepeşi federasyoni va uğunan. Aya temaşen muepe gatkvenan?
1990-oni ʒ̆anapeşen doni mteli Lazi gamantanerepek Lazuri Nena do
k̆ult̆uri oskedinu şeni şur do guriten içalişepan. İst̆anbolis LKD-kti, Ankaras
LKDD-kti, Arkabis Çkuni Berepe- LKSTD-kti, Dortmundis
Lazeburakti Lazik̆a Gamamşkumaleşi K̆olektifikti, Gamamçkumale
Lazikti, Lazuri Enst̆it̆ukti, majura derneğepekti, Sima Lazuri Vakfikti Lazuri
Nena do k̆ult̆uri oskedinu şeni şur do guriten içalişu. Tkvanti şur do guriten
içalişit. Tkvan ekoni belediyepe k̆ala k̆ai irtibat̆epe qvit. Lazuri
mufredatepe ixazirinu. Lazuri dersepeşi ketabepe iç̆arinu do kogamaxtu.
Axiristi Lazuri, menoʒxune dersi iqu devletişi nʒ̆opulapes. Mara
mamgurepeşi muk̆onoba dobağine va ren k̆arta noğas. Mtini giʒ̆vat na, menoʒxune
Lazuri dersepe noğapes umanceli kodoskidu. Aya dulya ar k̆oçişi
varna ar derneğişi dulya va ren. Aya dulya, artikartis xe meçamuten iqven.
Menceli artobas ren. Aya dulya onʒ̆uranu, oisanu şeni mu oxvenu unon? Tkvan mu
izmont?
Orhan Bayramini: Didi coxo gyodvaşi,
didi va ivinen. Otkfalutenti didi va ivinen ma biduşun. Doloxe mboşi var
t̆asen. Çkuni derneğepek k̆ai şeyepe ikoman ama irixolos ayri- ayri k̆ollek̆ifi
var axenenan. Ar gza dikaçezdoren hek ulunan. Xalbuki irixolok arte
didi dulyape dobikomt. Simas nek̆na biteviye gonʒ̆k̆eri kuğun. Haşo giçkit̆an!
Ali İhsan Aksamazi: P̆at̆i ambari
ren; k̆oronavirusişi ndğalepeşi doloxe voret. ʒ̆oxleni ndğalepe steri açkva
raxat̆i va voret. Giçkinan, oxorepes moloxuneri voret. Xoloti faaliyet̆epe
ikipti? Ağani ambaepe giğunani? Ağani p̆rojepe giğunani? Ağani pukironi ambaepe
giğunani? Aya int̆erviu şeni ma dido şukuri goğodapt. Çkva k̆itxala va miğun
tkvanda. Mara tkvan otkvaluşi nena vana mesajepe giğunan na, entepeti miʒ̆vit,
mu iqven! Ğormotik bere- bari k̆ala oşi ndğa ar dğaten gişinan do p̆anda
k̆ainoba megaç̆aran!
Orhan Bayramini: Ma bğurut̆aşa xeşen
na momixtasen var buşlam. Mtelli namepçi emeği xalali dobuxeni. Siti elaskideri
nagelemişvelit şeni Tangrik dido ndğa mekças, ti mo elegak̆tet̆as. Vakifisti ti
mo elek̆tas, dido ʒ̆anaşa doskidas. Xela do k̆arobaten, do k̆ayi guriten
bižiyat.
http://simavakfi.org/orhan-bayramin-laz-edebiyati-1996-dan-fersah-fersah-ileride
http://www.gurcuhaber.com/2021/03/19/orhan-bayramin-laz-edebiyati-1996dan-fersah-fersah-ileride/
http://circassiancenter.com/tr/laz-edebiyati-1996dan-fersah-fersah-ileride/
https://sonhaber.ch/orhan-bayramin-laz-edebiyati-1996dan-fersah-fersah-ileride/
