9 Haziran 2022 Perşembe

“Oput̆eçkunis met̆rağuduşi ot̆rağudupe ikomt̆es!”

 


“Oput̆eçkunis met̆rağuduşi ot̆rağudupe ikomt̆es!”

 

(Goʒ̆otkvala: Andğaneri musafiri çkimi ren Besim Ozeli; Lazuri nenaşi andğaneri umçanepeşen.  Besim Ozeli k̆ala ar int̆erviu dop̆i.  Skidala muşişen, Lazuri şiirepe do anek̆dot̆epe muşişen do muşi  “Meta/ Facebook”-işi sayfaşen bğarğalit çkin. 8 IV 2022/ Ali İhsan Aksamazi )

+

Ali İhsan Aksamazi: İpti skidala tkvanişen m k̆uleşa molamişinit, mu iqven! So do mundes dibadit? Tkvani zenis, tkvani ra k̆anis, tkvani golas mu uʒ̆umelan? Entepes mcveşi do ağani coxoten mu uʒ̆umenan? Namu nʒ̆opulapes igurit? Aʒ̆i mu dulya ikipt? Andğaneri ndğas so skidut? Çileri reti? Berepe do motalepe giqonunani?

Besim Ozeli: Rizenişi Viǯes (Fındıklı) dobibadi. Oput̆eçkunişi ncoxo Paçva (Yeni Mahalle) ren. İptineri nǯopula heko boçodini. Uǩule Pazarişi oşkenani nǯopulaşa, hekolen, Ǩonyaşi Askeruli Nǯopulaşa bigzali. Dulyaçkimis teǩaudi dobiyişkule Mp̌oli-Ǩartalis kodobiǩrexi. Emlaǩi Meǩitxalaşi dulya bikom. Ǩat̆a ǯanas Viǯeşa bulur do jur tutas heko dobdgitur. Çileri bore. Otxo bere do aşi mota komiyonun. Nǯopulapes ipti Fransuri uǩule İngilizuri dobiǩitxi. Na maxenu ǩonai galendoti komobunžini ala dido ǩai ren var itkven. Hobi şeni Osmanli boncapete çkuni grupepe ǩala nç̌aralobape bikom.

Ali İhsan Aksamazi: Aʒ̆iti beroba tkvanişen molamişinit! Beroba tkvanişi skidala muç̆o rt̆u tkvani zenis, tkvanis ra k̆anis, tkvani golas? Oput̆eşi skidala muço rt̆u tkvani beroba? Noğaşi skidala muç̆o rt̆u? Muten skidut̆ut emindros?  K̆oçepek muepe orgapt̆es? Mu dulyape ikipt̆es? Namu dulyapeşen para mogapt̆it emindros? Mu gamaçamuten para mogapt̆it? Muepe gamaçapt̆it do muepe yeç̆opupt̆it? Didopeten mu oç̆ k̆omalepe imxort̆it, oşumonepe şupt̆it? Didopeten namu dest̆anepe ibirt̆it? Namu birabape ibirt̆it? Oput̆e tkvanis mcveşi oxvame kort̆ui? Beroba tkvanişi skidala muç̆o rt̆u Viʒ̆es? Mu xali giğutes emindros?

Besim Ozeli: Berobaçkimis, oput̆eçkunişi skidala dido ǩai vart̆u. Ar soti oxtimu şeni gexunonepe dido mʒika rt̆u. Xoloti dido xelineri bort̆it. Çayişi mzgudape va moyirdudort̆un. Para na moyiğams ar txiri rt̆u. Ǩazyaği, mcumu, sap̌oni do oramuşis kapçaşen met̆a, mutu var eyiç̌opinert̆u. Lazut̆i do lilve oxaçkute, pucepe oskedinute skidurt̆es. Oput̆eçkunis met̆rağuduşi ot̆rağudupe ikomt̆es.

Ali İhsan Aksamazi: Beroba tkvanis namu sterapape istert̆it? Namu osteralepe giğut̆es? P̆ap̆u do Nandidi tkvanişi p̆aramitepe aʒ̆i kokşunani? 

Besim Ozeli: Berobaçkimişi sterobape: Poxuç̌i: Bowlingis nungams. Mele na dgin kvas, mçire kvate geçamu. Ğecoyini: Golfis nungams. Ǯut̆a do gomugvaleri dişkaşi mexerxe, bigapete let̆aşi eşantxorei t̆ap̌onis (çukuris) dolot̆ǩoçu. Ǯuǩap̌at̆i: Çelik çomak. Top̌aç̌i- Ťǩobina-Ťoǩi moǯaǩap̌inu-Mirasi.

Ali İhsan Aksamazi: Beroba tkvanişen namu p̆aramitepe kokşunan aʒ̆i? Mcveşuri ç̆ink̆aşi, dunduşi p̆aramitepe giçkinani? Mu p̆aramitepes usimint̆it nandidişen?

Besim Ozeli: P̌aramitepe: Mǯǩiri do Mǩoyida.  Mskveri do damuşi.  Mtuti do Mǩyapu.  Karmat̆eşi Ç̌inǩa.

Ali İhsan Aksamazi: Dandaraşi adeti giğut̆esi oput̆es? Didi daçxiri ogzapt̆iti? Edo eya daçxiris mejoʒxont̆uti?  Eya Dandaraşa meçkineri dğalepe kort̆ui? Am k̆ata adetepe giğut̆esi emindros?

Besim Ozeli: Ǯanaağnes, ç̌umanişi orapes ordoşe manžagerepeşi oxorepeşa bulurt̆it do
“Mǯǩiri p̌ǩvarum, ntxiri p̌ǩvarum” otkvalute neǩnape p̌ǩanǩumt̆it. Oxorişi mancepek, ntxiri, neži, ǩap̌et̆işi uşkuri, mç̌ǩvineri mç̌ipe xurma steri mutupe momçamt̆es.

Ali İhsan Aksamazi: Mu xilape giğut̆es emindros, beroba tkvanis? Mu ç̆eşidi xilape giğut̆es? Mʒxulişi p̆ek̆mezi ikipt̆iti? Majura xilapeşi p̆ek̆mezi ikipt̆iti? K̆işi şeni muç̆o şinaxupt̆it  p̆ek̆mezi? So şinaxupt̆it? Xilape oxominapt̆iti? Xomula xilape so şinaxupt̆it? Mu mergyape orgapt̆it tkvan? Mu mergyape orgapt̆it do so şinaxupt̆it k̆işi şeni? Skindinape giqonut̆esi? Mu skindinape giqonut̆es emindros? Txa giqonut̆esi? Mçxuri giqonut̆esi? Puci, kotume, mamuli giqonut̆esi? Muç̆o rt̆u skidala emindros?

Besim Ozeli: Oxoriçkunişi gomtumanis, uşkuri, mʒxuli,mjoli, luği,ʒximunt̆i do urženepe miğurt̆es. Urženi do mʒxulişi p̌et̆mezi ikomt̆es. P̌et̆mezepe onçaxules eşinaxamt̆es do enni dido termonis uǩatamt̆es. Mç̌ipe kurmape nçxalumt̆es do ormes omç̌ǩvinamt̆es. Lazut̆i, lu, feli, şuǩa, xaci do paxla xaci dorgamt̆es. Oxoris puci, mçxuri,txa, kotume do mamuli oskedinamt̆es.

Ali İhsan Aksamazi: Tkvanti k̆aixeşa kogiçkinan, mcveşi Lazuri oxorepe didopeten gomindunes. Bet̆onik Lazuri oxorepesti geocginu. Mcveşi oxorepe muç̆o rt̆u beroba tkvanis? Mcveşi oxorepes mu burmepe uğut̆es? Oxorişi ok̆idu muç̆o iqvet̆u? Noderiş adeti iqvet̆ui? Mçveşepek namu malzemepeten oxorepe k̆idupt̆es?

Besim Ozeli: Mcveşi oxorepeşi didope, dolopşeri kvaşi vana piʒarişi oxorepe rt̆u. Jindolemuşis ǩiemidi vana xart̆uma motfei rt̆u. Doxunoni oxomonduni nt̆ǩaberi let̆ate dorçeyi rt̆u. Heko p̌anda daçxuri iç̌vert̆u.


Ali İhsan Aksamazi: Tkvanis berobas oput̆eşi skidala dido meç̆ireli rt̆u. Aʒ̆ineri steri sup̆ermark̆et̆epe xvala Viʒ̆es var, İst̆anbolisti vart̆u. Milletik oput̆eşi monoçanepeten skidut̆es. Milletis parati vart̆u. Milletik xaçkupt̆u, orgapt̆u, ʒ̆ilupt̆u do imxort̆u. Ma aşo miçkin. Milletik namu alet̆epe ixmart̆u orgus- oxaçkus? Mu rt̆u eya alet̆epe? Mu coxont̆es? Didopeten miepek ikipt̆es eya alet̆epe? Eya alet̆epeşenti mologaşinenani!

Besim Ozeli: Mzgudapeşi aletepe: Bergi, xop̌e, mbeli, buʒxi, drep̌ani, arguni, burç̌uli, xerxi.

Ali İhsan Aksamazi: Tkvan dido mskva Lazuri şiirepe, anek̆dot̆epe ç̆arupt, aya k̆aixeşa komiçkin. Mteli Lazuri şiirepe do anek̆dot̆epe tkvani tişen k̆udelişa ʒ̆oxleşen vik̆itxi, xoloti vikitxup. Emuşeniki dido k̆ap̆et̆işa ç̆arupt Lazuri şiirepe do anek̆dot̆epe tkvani. Doxmeli arşivi çkimisti şinaxeri ren tkvani Lazuri noç̆arepe. Tkvan mundes geoç̆k̆it Lazuri Lazuri şiirepe do anek̆dot̆epeşi oç̆arus. Lazuri şiirepe do anek̆dot̆epeşi oç̆aruşa mu mot̆ivasyonik megintxes? Xolo gk̆itxat, eya Lazuri şiirepe do anek̆dot̆epe tkvaniten ketabi qvaginonani?

Besim Ozeli: Lazuri leksepes, ǯut̆alaşendoni mebozmont̆i. Teǩaudişkule dido orape mavu. Gamaçodinei “Lazona” ncoxote ar leksi, gverdi çodinei “Uça Ndğalepe” ncoxoni ar romani, “Lazuri Nenate Fikrape” do “Lazepeşi Gyarepe” ncoxoni xenapape komiğun. Gamiçodaşkule kitabi oxenu minon.

Ali İhsan Aksamazi: “Meta/ Facebook”-is ar sayfa kogiğunan. Aya sayfa tkvanis coxons “Gurişi Mosape”. Lazuri şiirepe do anek̆dot̆epe tkvani  “Gurişi Mosape”-s gamoçkumert. Mundes gonʒ̆k̆it aya sayfa, “Gurişi Mosape”?

Besim Ozeli: Gurişi Mosape (Gönül Ağları) ncoxoni grup̌i na gomǯǩi nçxoro ǯana ren.

Ali İhsan Aksamazi: ʒarobaşi Rusyaşa namextu do naiçalişu mzaxalepe giqonut̆esi? Giqonunanna, entepeşen ambaepe giğunani?

Besim Ozeli: Rusiyaşa na idu, na biçinam miti va ren.

Ali İhsan Aksamazi: Eşo ptkvatna, ptkvatna,  masumani milenyumişakis Lazuri nena umanceli rt̆u Turkiyes. Muşeni aşo rt̆u, aya çkimden k̆ai giçkinan. Mara açkva Lazuri nena umanceli va ren Turkiyes. Lazuri nena açkva menoʒxune dersi ren Turkuli nʒ̆opulapes. Aya dido beciti ren. Emuşen met̆a Lazuri k̆ult̆uruli derneğepe komiğunan Turkiyes. Lazuri Enst̆it̆usi komiğunan. Tkvani steri Lazuri naç̆arups k̆oçepe komiğunan Turkiyes. Dido k̆oçik Lazuri nenaşi oskedinu şeni şurdoguriten içalişept. Lazuri nenaşi xali ʒ̆oxleni orapeşen çkva dido k̆ai ren. Hemuşeniki ar nenas oç̆aruten, oğarğaluten, oç̆anduten askedinen. Tkvan mu izmont, mu iqvasunon Lazuri nenaşi xali ç̆umen?

Besim Ozeli: Lazuri nena dido oraşendoni timçxupek meğobes. Lazuri nenaşi enni didi meğapa haya rt̆u. Majurani, mcveşi orapes Lazuri Alboni na vart̆u şeni nç̌arei mutu va naşkves. Masumani meğapa, Lazuri nena na var uǩorems steri nenape do berepeşi Turkuli dogurapus nağasen steri tkvalape ren. Haǯi hantepe golit̆ǩoçu. Çkundeşkule na moxtanenpek, mʒika rt̆uǩoti nç̌arei ar mutupe ažiranen do iǩitxanen. Arti nǯopulapes do Lazi Enst̆it̆upes dido ǩai oçalişupe uğunan.

 

 

Ali İhsan Aksamaz: Beroba tkvanişi orapes çayişi ziraat̆i va ixvenet̆u. Çayişi ziraatişen ʒ̆oxleni do uk̆açxeneri ʒ̆anapes skidala muç̆o rt̆u? Aʒ̆i muç̆o ren? Muepe gatkvenan?

Besim Özel: Çayişi ziraat̆i Mzuğauçaşi ǩoçepes dido nantfalu. Çayi na var gamaçams miti na va ren steri, pavriǩape na gedgin şeni udulyeli miti va ren.

Ali İhsan Aksamazi: Komiçkin, tkvan Ç̆it̆a Zabitişi Nʒ̆opulas igurit noğa K̆onya? Mundes geoç̆k̆it ogurus? Namu ʒ̆anas rt̆u? Viʒ̆eşen namu gza do vasitapeten ulurt̆it  K̆onyaşa. K̆onyaşen Viʒ̆eşa namu gza ulurt̆it? Aʒ̆i K̆onya ren modernuli noğape çkinişen arteri. Muç̆o rt̆u skidala K̆onyas emindros? Mati askeruli nʒ̆opulaşen tecrubepe komiğun, emuşeni gk̆itxup. Muç̆o rt̆u disip̆lini nʒ̆opulas. Muepe ikipt̆it çarşişi iznepes K̆onyas? Gonoşinepe giğunani?

Besim Ozeli: Ǩonya do hekoni gonoşinapeşi otkvalupe hakoni sayifes va dint̆ren. Haya şeni kitabi onç̌aru uǩorems.


Ali İhsan Aksamazi: K̆itxalepes mskvaşa nena gemiktirit. Aya int̆erviu şeni şukuri goğodapt. Çkva k̆itxala va miğun tkvanda aʒ̆i. Mara tkvan otkvaluşi çkva nena giğunanna vana mesajepe giğunanna, entepeti miʒ̆vit! Pimpili dixaşa! Allahik p̆anda goxelan!

Besim Ozeli: Na molomişini şeni didi mardi giǯumer. Ǩaoba do xelobate skidi dido opşa ǯanapeşa.

aksamaz@gmail.com

 

 https://sonhaber.ch/besim-ozel-ile-soylesi/

 

http://www.circassiancenter.com/tr/besim-ozel-ile-soylesi/

http://gurcuhaber.com/2022/04/11/besim-ozel-soylesi-ali-ihsan-aksamaz/?fbclid=IwAR0FSte-mbtgWfA7J5whS0xAt3xnfg1DcCujj0F3Wi-8m25teyeSdLnSvpg

MOACİROBA- 1

  MOACİROBA- 1 Şilya nçxovroş vit̆ootxo (1914) ʒ̆anas Urusişi ukumetik muharebe qu Turkik̆ala do Batumis kamaxtu. Batumi kezdu do xolo aşo...