“Laz
Dilini ve Kültürünü Araştırma Vakfı” çalışmaları ve “Ogni” Dergisi’nin yayımı
bazı Gürcü aydınlarını (!) ürkütmüşe benziyor. Bu aydınların (!) ürkmesi acaba
nereden kaynaklanıyor? Dillerini, kültürlerini yaşatmak ve tarihlerini
araştırmak isteyen Lazlar neden bazı Gürcü aydınlarını (!) korkutuyor?
Gerçek
gün gibi açık: Lazlar, “Gürcüsünüz” dayatmasını kabul etmeyecekler ve sınırın
öte yakasındaki Megrel-Laz kardeşlerine dayatılan Gürcü resmî ideolojisinin
haksızlıklarını cümle âleme ilân edecekler.
Kendilerini
Aydın zanneden bazı Gürcü dostların (!) ne yazık ki, kendi tarih ve
coğrafyalarını bilmedikleri ortaya çıkıyor. Ancak biz kendilerine kolayca
cevaplayabilecekleri bazı sorular sormak istiyoruz.
Soru
1) 1980’de karanlık güçlerce katledilen Gürcü aydını Ahmet Özkan Melaşvili’nin
de katkılarıyla yayımlanan “Georgian Folk Music from Turkey” adlı plâğın
broşüründeki şu cümlenin Türkçesini anlayabiliyor musunuz? “These people, the
Gurians and Adjarians, descend from those eighth century immigrants to the
west, who were responsible for separating the Laz from the main body of
Megrelians.” (Peter Gold/ Frank J. Gillis, Indiana University, Archives of
Traditional Music Folklor Institute, Bloomington, USA) “Sekizinci yüzyıldan
başlamak üzere batıya üşüşmüş olan Guryalılar ve Acarlar, Lazların Megrellerin
ana yapısından kopmasında sorumluluğu olan halktır.” (Peter Gold/ Frank J.
Gillis, İndiana Üniversitesi, Geleneksel Müzik Folklar Enstitüsü Arşivi, ABD)
Soru
2) “Güneyden gelen düşman akınlarından kaçan Guryalı Gürcüler Laz-Megrel
topraklarının orta beline yüklenerek ülkeyi ikiye böldüler. Böylece Laz-Megrel
birliği sığınmacı Gürcüler tarafından parçalanmış oldu.” (Yüzyıl Önce Ç̆aneti, Zakaria
Laşkaraşvili, Ogni Dergisi, Sayı 1). Eğer Megrel-Lazlar, sizin iddianıza göre;
Gürcü ise nasıl oluyor da Gürcüler Gürcü olan (!) Laz-Megrel birliğini
parçalayabiliyorlar?
Soru
3) En eski destanî Kartel (İberya/Gürcistan) tarihi sayılan “Kartlis 3xovreba”dan
haberiniz var mı? Bakın sizin kendi destanınız neler diyor: “Adı geçen kaynağa
göre, (bu) sekiz kardeşin her biri, kendi ülkesindeki kavmin ulu atası olmuştur
ve aslı vaktiyle Yunanca yazıldığından “os” soneki katılan adları yaş
sıralamasına göre şöyledir:
1-
Hayos (kendilerine “Hay” diyen Ermenilerin atası,
2- Kartlos (Tiflis ili bölgesindeki “Kartel/ Kartvel” İber=Gürcülerin atası,
3- Bardos (Gence/ Barda/ Berde bölgesindeki Aran/ Karabağ Sakaları),
4- Movakan (Mugan çölüne ad veren Şirvan’daki Albanlar/ Sakalar),
5- Heros (Tiflis ili doğusunda ve Kür nehrinin solundaki “İki-Alazan” suları/şimdiki Alazan-Yor arasına “Heret”=Her yurdu adını verdiren kavmin ki, sonradan “Kakhet” denilmiştir),
6- Egros (Karadeniz’in güneydoğu kıyısında, adları Eger/ Eker/ Açar/ Acara’da yaşayan kavmin atası),
7- Lekos (Dağıstan’daki Lak/Legan/Lekezı/Lekzi” ve bundan bozma “Lezgi” de denilen kolun atası),
8- Kavkas (Koban/Kuban) ırmağı boyundaki Çerkeslerin ulu atası).
2- Kartlos (Tiflis ili bölgesindeki “Kartel/ Kartvel” İber=Gürcülerin atası,
3- Bardos (Gence/ Barda/ Berde bölgesindeki Aran/ Karabağ Sakaları),
4- Movakan (Mugan çölüne ad veren Şirvan’daki Albanlar/ Sakalar),
5- Heros (Tiflis ili doğusunda ve Kür nehrinin solundaki “İki-Alazan” suları/şimdiki Alazan-Yor arasına “Heret”=Her yurdu adını verdiren kavmin ki, sonradan “Kakhet” denilmiştir),
6- Egros (Karadeniz’in güneydoğu kıyısında, adları Eger/ Eker/ Açar/ Acara’da yaşayan kavmin atası),
7- Lekos (Dağıstan’daki Lak/Legan/Lekezı/Lekzi” ve bundan bozma “Lezgi” de denilen kolun atası),
8- Kavkas (Koban/Kuban) ırmağı boyundaki Çerkeslerin ulu atası).
Yukarıda
ataların her birinin farklı kavim ulu atası olduğu fikrini benimsiyor musunuz?
En eski ve destanî Kartel (İberya/ Gürcistan) tarihi Ermenileri, Gürcüleri,
Lezgileri, Çerkesleri, Megrelleri ve diğerlerini farklı kavimler olarak
anlatmasına rağmen, siz nasıl oluyor da ataları Egros olarak gösterilen
Megrel-Lazları, Gürcü sayabiliyorsunuz? Bu mantıkla Ermenileri, Lezgileri,
Çerkesleri de Gürcü saymanız gerekmez mi? Bu destanı tarihinizi okumadınız mı?
Yoksa “tarihiniz” yalan mı yazıyor? Bu “destanınızı” yayımlamayı düşünüyor
musunuz?
Soru
4) Abhazya’daki nüfus kayıtlarına 1926 nüfus sayımlarına kadar “Megrel-Laz”
olarak geçen insanlar neden 1939 nüfus sayımlarından itibaren kayıtlara “Gürcü”
olarak geçirildi? Eğer bu insanlar sizin iddialarınıza göre; “Gürcü” idiyseler
neden daha önceki nüfus kayıtlarına “Megrel-Laz” olarak geçirildiler?
Soru
5) Laz Alfabesine çok tepki gösteriyorsunuz. Oysa bilmediğiniz bir gerçek var:
1929 yılında Laz Alfabesiyle Lazca olarak Sohum’da “Mç̆ita Muruʒxi” adlı
gazeteyi ve 1935 yılında yine Lazca Alfabeyi (Alboni) Lazca eğitim verilen okul
öğrencileri için yayımlayan İskender ʒ̆itaşi’nin adını hiç duydunuz mu?
Lazların büyük şairi ve bilim adamı İskender ʒ̆itaşi’ye ne olduğunu biliyor
musunuz? Stalin’in emri üzerine İskender ʒ̆itaşi’nin 1938’de katledildiği
iddialarına ne diyorsunuz?
Soru
6) 1949’larda hiçbir neden yokken Kazakistan’a sürülen ve yollarda katledilen
Lazlardan haberiniz var mı? Bu olayı araştırıp bu insanların haklarını aramayı
düşünüyor musunuz?
Soru
7) 1989 yılında Abhaz Televizyonuna çıkan ve özetle Megrel-Lazların Gürcü
olmadığını açıklayan Megrel-Laz Nugzar Žožua’ya ne olduğunu biliyor musunuz?
Soru
8) Gürcü resmî ideolojisinin inkârcı politikasının kana buladığı Abhazya’dan
ayrılmak zorunda kalan onbinlerce Megrel-Laz ve Gürcü için neler yapmayı
düşünüyorsunuz?
Bugün
Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yaşayan herkesin, teoride etnik kökeni ne
olursa olsun, yurttaş olarak kendi kültürlerini yaşatma hakkı vardır. Bu
bölücülük değil, ülke bütünlüğünün “harcı” ve yurttaş olmanın gereğidir. Ancak
hiç kimse “kültür kisvesi altında” yabancı bir ülkenin “gizli servis elemanı”
gibi çalışma ayrıcalığına sahip değildir. Hele hele de, Lazları “Gürcü resmî
ideolojisine alet etmeye” ve bunu beceremeyince de Lazları bir takım Bizans
oyunlarıyla “jurnalleyip”, “bölücü” ilân etmeye hiç kimsenin hakkı yoktur.
Ali
İhsan Aksamaz, Ogni Kültür Dergisi, Sayı 4, Mayıs-Haziran 1994, İstanbul.
