31 Mart 2020 Salı

Oşkayulvaşi Opapeşi Bayrami Nevruzişi Odude







Nevruzi ren otxo vit̆oş ʒ̆aneri. Çkin eşo miçkinan. Ç̆areli odudepe do majura genomskidepek eşo ambari miʒ̆umernan do emuşeni.  Mcveşi orapes, “Gutepes” ar bayrami uğut̆erenan. Eya bayramis coxont̆eren “Zagmuk̆i”. Edo Mçveşi orapes, “Gutepekti”  aya bayrami oxvamus kogyoç̆k̆erenan oxvamepes. Zagmuk̆iş bayramişi oxvamuşi orapes, didi daçxiri igzinet̆eren.  Mapati milleti k̆ala arto t̆eren. Uk̆açxeni oşʒ̆anurepes, Zagmuk̆uri adetik Zerduştobasti yeçkinderen. Uk̆ule aya oxvamuşi adetepe; “Xurit̆epe”, “K̆asit̆epe”, “Mitanepe”, “Urart̆upe”, “Medianurepe”şi orapesti  naqonineren.

Dido, dido mçveşi orapes, Zervani coxoni ar Ğormoti kort̆eren. Emus uqount̆eren jur biç̆i bere. Entepeşi art-artis coxont̆eren Hurmuzi. Majurasti coxont̆eren Ehrimani. Hurmuzi rt̆eren bereketi do tenaşi semboli.  Ehrimani rt̆eren p̆at̆inoba do udobağinobaşi semboli. Eşo iceren. Dicle do Firat̆ik na skidun do Ahura Mazda şk̆elen xvameri dixapes, Hurmuzi k̆ainoba do medeniyetişi odude, Ehrimaniti Hurmuzişi mt̆eri na ren içkinen. Hurmuzis unt̆eren, Zerdustik iqvas muşi matemsile mtel kianas. Edo emu mendoçkveren kianaşa. Guri muşisti qoropa dolodveren. Zerduşikti muşi biç̆epe do osurepe Hurmuzis meçeren. Hurmuzi dido ak̆isk̆aneren. Ehrimanik ginže ʒ̆anapes k̆ai k̆oçepe k̆ala ok̆vak̆ideren. K̆ai k̆oçepes, Zerdustişi motalepes uraxat̆oba meçeren Ehrimanik, Mediaşi dixas. Ehrimanik nʒaşen milletis daçxirepe geot̆k̆oçeren, furt̆unape yoçkinderen. ÇodinastiEhrimanis guris na uğut̆eren ink̆raxi do p̆at̆inobaşi ğuržuli zalimi Dehakişi kunis dolodveren. Ehrimanik emu mendoçkveren Asuruli do Medianuri milletepeşa, entepes p̆at̆inoba oxvenapuşa.

Dehakis uğut̆eren ar mahareti: p̆at̆inoba.  Zalimi Dehakik milletişi  diʒxiri oʒ̆uʒ̆onuten skideren.  Zavali milletişi diʒxiri ʒ̆uʒ̆onupt̆uşi, kunis na uğut̆u ğuržuliten izabuneren Dehakik. Emus aqveren didi ʒ̆k̆uni. Aya derdişi çare va ažireren Dehakis. Emindropeşi hekimepek eşo tkverenan: “Aya ʒ̆k̆unişen moçitu do yarape ok̆au şeni,  yarapes ç̆ami usvit. Ç̆ami tkvani jur ağanmordale varna jur bereşi kunepe ren k̆arta ndğas. Jur kuni dogaç̆iren k̆arta dğas.” Aşoten t̆erori do k̆atliamiten yopşa dğalepe kožireren milletik. K̆arta ndğas jur ağanmordale oğurinapt̆erenan do entepeşi kunepe usverenan Dehakişi yarapes. Aʒ̆i Medianuri berepeşi oğurinuşi sira moxteren. K̆arta bereşi ğuraten, Dicle, Firati, Mezrabotanişi dodgitak ip̆at̆ineren. Mark̆ine Kava coxoni ar k̆oçi t̆eren. Edo emus uqount̆eren (18) vit̆o ovro biç̆i. Murenki entepeşi vit̆o şkviti oğurineren Dehakik, entepeşi kunepe ç̆ami oxvenu şeni. Aʒ̆i sira (18.) vit̆o maovrani biç̆is t̆eren. Zavali Kava t̆eren uçareli.

Eçi Mirk̆anişi serişen (21) eçi do ar Mirk̆anişi ç̆umanişa, mark̆ine Kavak daçxiri k̆ala otaneren seri. Biç̆i muşi, zalimi Dehakişen moşletinuşi çarepe ožiramus kogeoç̆k̆eren.  Mark̆ine Kava t̆eren umuteli mara, guris uğut̆eren  qoropa do imendi. Edo nʒaşi  (17.) maşkvitani k̆atis skideri k̆ainobaşi matemsilek Ninovuri mark̆ine Kavaşi xeqalis menceli do nosi muşisti tena meçeren. Edo zalimişen moçituşi menceli meçeren emus.  (21) eçi do ar Mirk̆anişi ç̆umanis, Kavas biç̆i muşi Dehakis xe muşiten meçamu unt̆eren. Edo zalimoba do p̆at̆inobaşi cixaşa amaxteren. Muşi biç̆i emus meçamuşi oras, Dehakişi dudis languri muşiten geçeren. Dehaşi t̆ani Kavaşi ʒ̆oxle mencelişen meluşi, p̆at̆inobaşi paluri meskireren noğa Minovas. Noğa Minovaşi milleti do manžagere majura milletepek zalimepeşa yedgiterenan. Daçxirepe igzinet̆eren k̆arta svas. Uk̆uleti sarayişa iderenan. Yedgitaşi goʒ̆oncğoneri Kavaşi xanç̆eni, sk̆ita do mç̆ita peroni dulyaş dolokunu iqveren yedgitaşi bandara. Muşi daçxiriti iqveren oxoşkvobaşi nok̆ançxule. Milletik  oxoşkvobaşi nok̆ançxulepe artikartis meçeren. Germapesti daçxirepe igzinet̆eren. Xelebak naqoneren dğalepes. Zalimi Dehakişen  moçiteri opapek ognaperenan (21) eçi do ar Mirk̆ani entepeşi oxoşkvoba, moçitu do milletepeşi bayrami. Edo eya oxvamus kogeoç̆k̆erenan k̆arta ʒ̆anas.  Xolo emindroşen doni, mark̆ine Kava eya yedgitaşi gurami do Nevruziti yedgitaşi dğa işineren.

Nevruzişi bayramo oxvamu do marik̆ine Kava artikartişen çkvaneri ožiramu ʒ̆ori va ren. Nevruzi ixvaminen “Gutepe”şen doni, otxo vit̆oş ʒ̆anaşen doni. Mark̆ine Kavaşi gecginobaşi tariğiti ren Krist̆eşen ʒ̆oxleni (612) anş oşi do vit̆o jur ʒ̆anas. Oşkayulvaşi milletepek Nevruzi oşʒ̆anurapeşen doni xvamupan. Oşkayulvaşi am milletepek şinupan Kava entepeşi onʒ̆ireni, majura zalimi Dehakepeşa medgineri k̆abğas. Edo (21) eçi do ar Mirk̆anepeti ağani dğaşi otanu işinen. Bayramo oxvamus kogyoç̆k̆es eya.

Aya bayrami ʒ̆alona çkinisti ixvaminen. Edo (21) eçi do ar Mirk̆ani moxtaşi, zeri milletepek milleturi do demok̆rat̆iuri talebepe ognapu do mogu şeni meydanepeşa ulunan.  Vit̆oş ʒ̆anoni cinconi tarixuri do k̆ult̆uruli pasi muşiten, Turkiyeşi dixapes na skidunan mtel milletepeşi misoba do cumaloba şeni udodginu noçkinu ren irişen beciti hediye aya ʒ̆alonaşi mtel k̆oçepes meçamu şeni.

(Eğitim- Sen’in yayın organı Eğitim ve Bilim Emekçileri Bülteni’nden Türkçesi gönderilen bu metin tarafımdan Lazca’ya tercüme edildi ve aynı bültenin Mart- Nisan 2014 sayısında yayımlandı.)

Ali İhsan Aksamaz
aksamaz@gmail.com


“Romani nç̆aralobaşi irişen ʒ̆oxlemxtimu noʒ̆ile ren!”

      “Romani nç̆aralobaşi irişen ʒ̆oxlemxtimu noʒ̆ile ren!”     [ Goʒ̆otkvala : Ma A. Cengiz Bukeri doviçini dido ʒ̆anapeş ʒ̆oxle...