“Nena çkini vagondunas
yado mutxanepe maxvenas minon!”
(Goʒ̆otkvala: Andğaneri musafiri çkimi ren Ruhan
Odabaşi. Ruhan Odabaşi ren Turkiyeşi dido dulyamxvenu
gamantanerepeşen arteği. Ruhan Odabaşis artişen met̆a mesleği kuğun. Eya ren
mamgurapale, madulye, p̆olit̆ik̆osi, maç̆arale, şairi do filmiş akt̆ori. Ruhan
Odabaşis kuğun gamiçkvineri ketabepeti. Muşi k̆ala bğarğali, ar int̆erviu
dop̆i. Çkin biyografi do noçalişepe muşişen bğarğalit. Ali İhsan Aksamazi)
+
Ali İhsan Aksamazi: Ruhan begi, ipti
biyografi tkvanişen molamişinit, mu iqven! So do mundes dibadit? Namu
nʒ̆opulapes igurit? Aʒ̆i mu dulya ikipt? Andğaneri ndğas so skidut? Namu nenape
giçkinan?
Ruhan Odabaş: 1948 Artvin-
Borçkas dunyaşa mopti. Dunyaşa na mopti kyoyi çkimişi aʒ̆ineri coxo Demirciler,
nena çkinis mcve coxo Çxala ren.
İlkmektebi do ortamektebi Borçkas vik̆itxi şik̆ule
Artvin Muellimi-Mektebi 1965- 1966 ʒ̆anas voçodini. Muellimi yado K̆ocaelişa,
İzmitişa mindamcğones. Aksiğini coxoni kyoyişi ilkineri muellimi ma vore, çkimi
şeniti muellimobas ilkineri k̆uçxe dodgimu iqu.
Turkulişen çkva xvala nena çkimi, Lazuri miçkin. Eti
muk̆o miçkin vimsifon. Dido zit̆a vamiçkin. Minon ki dido Lazi manebra viçina,
emu k̆ala bğarğala, nena çkimi k̆ap̆et̆i
iqvas.
Ali İhsan Aksamazi: Ma komiçkin, tkvan
ipti mamgurapale rt̆it. Mesleği tkvaniten mamgurapale ret, eşo
miçkin. K̆ai mamgurapale ret, eşo kovogni. Dido ʒ̆oxleni emorapes,
namu noğapeşi nʒ̆opulapes ogurapt̆it? Mamgure tkvanis muepe dogurapt̆it?
Dogurus mundes geoç̆k̆it? Aya gonoşinepe tkvanişen çkin molamişinit,
mu iqven!
Ruhan Odabaşi: Dogiʒ̆vi,
muellimobas K̆ocaelis, İzmitis kogevoç̆k̆i. Ek̆ule ar ç̆it̆a Rize- Çayelis
vort̆i. Ek̆ule askerobaşi xizmetişa vidi. Sivasis askerobaşi temeluri eğitimi
p̆i, ek̆ule askeruli muellimi yado Bitlisişi, Hizanişi dido mendra ar kyoyis jur
ʒ̆anas dopskidi, ekolen Artvinişa govikti, navirdi kyoyis, Demircileris otxo
ʒ̆anas viçalişi. Milli Eğitimik mu namicğones, entepe vogurit
berepes. Entepes Mustafa Kemal Ataturkiti dovoguri. Mustafa Kemal
Ataturki xvala çkini şeni didi k̆oçi vart̆u, naizen milletepesti gok̆unʒxinu
doguru emuk.
Ar şeyi vagomoç̆k̆ondun; Anadoluşi teli biyapa
berepeşi qucis dolovopşa minont̆u. Ama musik̆aluri enst̆rumani
gelaçimu varmiçkit̆u, ati çkimi şeni gverdi doskideyi şeyi t̆u.
Ali İhsan Aksamazi: K̆ocaeluri mcveşi
ar manebra çkimişen kovogneret̆i. Tkvan xvala mamgurapale var, madulyeti
iqveret̆it. Fabrik̆as oçalişus muşeni do mundes geoç̆k̆it? Amʒikati tkvani
madulyobaşi skidalaşenti molamşinit, mu iqven! Namu fabrik̆as içalişept̆it?
Ruhan Odabaşi: Muellimoba mevaşkvişi,
K̆ocaelişa komopti, 1974 ʒ̆anas. P̆et̆rokimyaşa kamapti. 20 ʒ̆anasti ek vort̆i.
Muellimoba mot mevaşkvi; İzmitis xisimepe miqonut̆u, entepek “ak komoxti”
miʒ̆ves. Edo 1974 ʒ̆anaşk̆uleti İzmitis vore.
Ali İhsan Aksamazi: Xolo K̆ocaeluri
ar- jur manebra çkimişenti kovogneret̆i, tkvan p̆olit̆ik̆aşi
doloxet̆i rt̆eret̆it. ʒ̆oxleşen p̆olit̆ik̆ati ikipt̆it. Eşoi?
Amʒikati p̆olit̆ik̆uri skidala tkvanişen molamişinit, mu iqven! P̆olit̆ik̆a
oxvenus mundes geoç̆k̆it?
Ruhan Odabaşi: P̆et̆kimis navort̆i
ʒ̆anape t̆u. Emvaxtis SHP yado naiçkinet̆u, Erdal İnonu Genel Başk̆ani t̆u
p̆art̆is kamapti. Sum ʒ̆anas İzmit- İlçe Başk̆ani vort̆i. Ek̆ule il sekreteri,
milletvekili adayiti doviqvi, vamomagu. Emuşk̆ule xut ʒ̆anas İzmit
Belediye-Meclisişi aza yado p̆olit̆ik̆as vort̆i xolo.
Ali İhsan Aksamazi: Tkvan xvala
mamgurapale, madulye do p̆olit̆ik̆osi var, maç̆araleti ret. Jurnalist̆iti ret.
Mak̆alepeti ç̆arupt. Mak̆alepe tkvani ʒ̆oxleşen namu gazetapes gamiçkvinu, aʒ̆i
namu gazetes gamiçkvinen? Mak̆alepe tkvani didopeten namu temapeşen ç̆arupt?
Didopeten mu ç̆eşidi mak̆alepe ç̆arupt?
Ruhan Odabaşi: ʒ̆oyi ren,
jurnalist̆iti doviqvi. “K̆ocaeli”, “Ozgur K̆ocaeli”, “Bizim K̆ocaelis mak̆alape
dop̆ç̆ari, sanatişi sayfati dop̆i. “Sari Basin Karti” miğut̆u, aʒ̆i vap̆ç̆arup
yado kagomiç̆opes.
P̆olit̆ik̆a dop̆ç̆ari, sanati dop̆ç̆ari, ca, but̆k̆a,
ğali dop̆ç̆ari. Çkimi kyoyi, naren yerepe telik içinan mint̆u. Antepe
vik̆ipt̆işi dido k̆ayi maʒ̆onet̆u.
Ali İhsan Aksamazi: Artneri oras tkvan
şairiti ret. Turkuli şiirepeti kogiğunan, Lazuri şiirepeti kogiğunan.
Gamiçkvineri şiiriş ketabepeti kogiğunan: “Qoropa Seris Va Dolint̆ru”,
“Uk̆açxe”, Tutaçxaşi Şiirepe”, “Bere do Daçxiri”. Aya gamiçkvineri ketabepe
tkvanişen ambai komiğun ma. Gonepti gamiçkvineri majura ketabepeti kogiğunan,
hoi?! Şiiri oç̆arus mundes geoç̆k̆it? İptineri şiiri tkvani mundes do namu
dergis gamiçkvinu? Şiirepe tkvani ʒ̆oxleşen namu dergi do gazetepes gamiçkvinu
do ağani şiirepe tkvani aʒ̆i namu dergi do gazetepes gamiçkvinen?
Ruhan Odabaşi: Şiiri varenna,
vaiqven çkimi şeni. Nena çkimiten oç̆arus dido yano kogevoç̆k̆i, aʒ̆i aya
ocğore miçkin.
Şiiri oç̆arus lises vort̆işi, kogevoç̆k̆i. İzmitişa
moptişi, akoni şairi k̆oçepe viçini, na miçkit̆u entepe dovordi; mu k̆ayi
entepe viçinere.
Ç̆it̆a vort̆i. Cumadi çkimi Nusret̆ Odabaşik çkimi
şeni şiiri ç̆arupt̆u, manti 7 Mart̆- Bayramis vik̆itxupt̆i. Nusret̆i cumadişen
şiiri şeni dido şeyepe doviguri.
İlkneri şiiri çkimi mundes p̆ç̆ari, nam dergis gamaxtu
aʒ̆i vamşuns. Aʒ̆i sosyal- medyas p̆ç̆arup, vuparup. Çkimi şeni derdi varen
aya.
Ali İhsan Aksamazi: Selim Guneşişi
“Mtvirişi Xçe” coxoni filimis tkvanti roli kogiğunan. Avô Kadirişi roli
gecginobaten osağupt. Aya iptineri roli osağuşi tecrube tkvani reni?
ʒ̆oxleşenti goçkvaneri filimepes goçkvaneri rolepeti gaqvesi? Ağani filimepes
ağani rolepeti gaqvasunonani?
Ruhan Odabaşi: Selim Guneşi xisimi
çkimi ren. Eşo bğarğalt̆it, “Kar Beyazi” domiʒ̆u. Mektebis vort̆işi, tiyatros
vistereet̆i, iya dovuʒ̆vi. Emvaxtis “Kadir Dede si isteri miʒ̆veet̆u.
Maxvenuyi, vamaxvenuyi vamiçkin. Ağne filimi steri mutu vamşuns, çkimi dulyati
varen.
Ali İhsan Aksamazi: Çkinda pukironi ağani
ambaepe giğunani? Ağani ketabepe tkvani gamiçkvinasunoni?
Ruhan Odabaşi: Ma şiiri xolo
p̆ç̆arup. Nena çkimiten, Lazuri ar- jur kitabi domaxvenuna dido maxelasinon. Nena
çkimik çkimi şeni na qu mskvaloba şeni mutxanepe p̆a minon.
Berepe mşuns. Berepe şeniti şiirepe p̆ç̆ara minon.
Çkinişk̆ule nairdaninon berepek mskva irdan yado gyayis cumu steri viqva minon.
Ali İhsan Aksamazi: Ruhan begi, çkva
k̆itxala va miğun. Tkvanti ginonanna, aya int̆erviu voçodinat. Mara otkvaluşi
majura nenape vana mesajepe giğunanna, entepeti miʒ̆vit, mu iqven! Pimpili
dixaşa. Ma tkvan dido şukuri goğodapt.
Ruhan Odabaşi:Tkvanti k̆ayiten
doskidit sayin Aksamaz. Gondunasinon steri ar nenaren nena çkini. Vagondunas
yado mutxanepe maxvenas minon. Tkvanti mutxanepe ikipt, amu şeni maxelen ma.
Upi tkvani skidas.
+
Tİ MOK̆İRELİ OXORCA
Ti mok̆ireli oxorca
rak̆anis giladgit̆u.
P̆ant̆a na ižiʒapt̆u tolepemuşis
omgaru godolodgiteret̆u;
na ižiren şkurina vart̆u.
Golaşa na ulun a gzas
muk̆o goxtimu uğut̆u!
Muk̆o ʒ̆k̆ayi şveet̆u aya ğalişen
nak̆o çxomi ç̆opeet̆u vaşuns aʒ̆i.
Amuş k̆ule
guris pupuli steyi aqvasinon
na ğuras k̆vinçi
na izas ʒ̆iʒ̆i.
Ti mok̆ireli oxorcak
xesna okaçun p̆alos
ç̆it̆a çkva uzdu
ç̆it̆a çkva k̆ap̆et̆i dolvaknu do
imsifonu;
mik̆ilasinon a ndğalepe, mik̆ilasinon do
vagomoç̆kondaninon naç̆k̆irupt ca
çkin vabğuratşa;
ak̆o bere, ak̆o k̆oçi, ak̆o oxorca…
(Ruhan Odabaşi - 4
Mayisi 2021)
+
https://sonhaber.ch/ruhan-odabas-yitmek-uzere-olan-dilimizi-yasatabilme-cabasindayim/
http://circassiancenter.com/tr/aksamaz-ruhan-odabas-ile-soylesi/
